De milt is een belangrijk onderdeel van het bloedvatenstelsel en het lymfesysteem. Het orgaan beschermt het lichaam tegen bacteriën en infecties door afweerstoffen aan te maken en bacteriën en ziektekiemen uit het bloed te filteren. Daarnaast produceert de milt bloedcellen en bloedplaatjes en slaat deze op. Een goede werking van de milt is daarom van groot belang voor een gezond lichaam.
Locatie van de milt
De milt ligt linksboven in de buik, achter de maag en vlakbij het middenrif. Het orgaan wordt beschermd door de ribbenkast en voelt normaal gesproken niet aanwezig. Als je last hebt van pijn aan de linkerkant van de buik die uitstraalt naar de schouder, kan dit duiden op problemen met de milt.
Bijmiltjes
Bij 15 tot 30 procent van de mensen komen bijmiltjes voor, een of meerdere extra miltjes. Dit komt vooral voor bij patiënten met een bloedziekte. Bij een operatie waarbij de milt verwijderd moet worden, moeten de bijmilten ook verwijderd worden. Het is belangrijk om te beseffen dat bijmiltjes geen volledige vervanging zijn van de hoofdmilt en daarom niet dezelfde functies kunnen overnemen.
Miltvergroting
Een vergrote milt kan optreden als reactie op verschillende ziektes, zoals hepatitis, tuberculose en malaria, maar ook bij bloedarmoede, bloedkanker en andere bloedziekten. Een gezwollen milt geeft meestal geen klachten, maar veelvoorkomende symptomen zijn pijn aan de linkerkant van de buik die uitstraalt naar de schouder en buikklachten bij het eten van grote maaltijden. Als je last hebt van dit soort klachten, is het verstandig om een afspraak te maken met je huisarts.
Miltproblemen: oorzaken en behandelingen
De milt is een belangrijk orgaan in ons lichaam dat helpt bij het bestrijden van infecties en het filteren van bloed. Helaas kan de milt ook problemen veroorzaken, zoals een wandelende milt of een vergrote milt.
Wandelende milt
Een wandelende milt is een aandoening waarbij de milt niet op zijn plaats wordt gehouden door bindweefselbanden. Als gevolg hiervan kan de milt vrij bewegen in de buik. Dit kan leiden tot pijn of ongemak in de buik en rug.
Vergrote milt
Een vergrote milt is geen ziekte op zich, maar eerder een symptoom van een onderliggende medische aandoening. Symptomen van een vergrote milt kunnen misselijkheid, braken en buikpijn zijn. In sommige gevallen kan een vergrote milt worden veroorzaakt door een bloedziekte zoals leukemie, of door een infectie zoals de ziekte van Pfeiffer.
Oorzaken van een vergrote milt
De oorzaken van een vergrote milt kunnen verschillen, afhankelijk van de onderliggende aandoening. Het kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt door een virale of bacteriële infectie, bloedziekte, kanker of auto-immuunziekte. Het is belangrijk om de onderliggende oorzaak vast te stellen om een effectieve behandeling te kunnen bepalen.
Behandeling van een vergrote milt
De behandeling van een vergrote milt hangt af van de onderliggende oorzaak en de ernst van de aandoening. In sommige gevallen is geen behandeling nodig en gaat de aandoening vanzelf over. In andere gevallen kan medicatie worden voorgeschreven om de symptomen te verlichten. In ernstige gevallen kan een operatie nodig zijn om de milt te verwijderen.
Een vergrote milt kan worden verward met een navelbreuk, omdat beide aandoeningen vergelijkbare symptomen kunnen veroorzaken. In het geval van een navelbreuk is er echter sprake van een uitstulping van de buikwand bij de navel. Een andere aandoening die kan worden verward met een vergrote milt is het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS), waarbij de darmen overgevoelig zijn voor prikkels en buikpijn, diarree en/of obstipatie veroorzaken.
Leukemie
Leukemie is een vorm van bloedkanker waarbij abnormale witte bloedcellen het beenmerg overweldigen. De symptomen van leukemie kunnen sterk variëren. Bij acute leukemie kunnen de symptomen plotseling optreden en snel verergeren. Bij chronische leukemie treden de symptomen geleidelijk op en kunnen ze lange tijd stabiel blijven. Factoren zoals erfelijkheid, blootstelling aan bepaalde chemische stoffen en behandeling met bepaalde geneesmiddelen tegen kanker kunnen het risico op leukemie verhogen. De behandeling van leukemie is afhankelijk van het type en de vorm en kan bestaan uit chemotherapie, stamceltransplantatie en/of radiotherapie.
Symptomen van leukemie
De symptomen van leukemie kunnen verschillen. Een veel voorkomend symptoom is vermoeidheid. Andere symptomen kunnen onder meer zijn: kortademigheid, koorts, gewichtsverlies, nachtelijk zweten, blauwe plekken of bloedingen zonder oorzaak, pijnlijke of opgezwollen lymfeklieren, botpijn en verminderde eetlust. Bij acute leukemie zijn de klachten heel plotseling en worden snel erger als er geen behandeling is. Bij chronische leukemie kunnen klachten lang uitblijven en worden ze slechts geleidelijk erger.
Behandeling van leukemie
De behandeling van leukemie hangt af van het type (myeloïde of lymfoïde) en de vorm (acuut of chronisch). Chemotherapie kan worden gebruikt om kankercellen te doden of te beschadigen. Bij stamceltransplantatie worden stamcellen toegediend om beschadigd of vernietigd beenmerg te vervangen. Radiotherapie kan ook worden gebruikt om kankercellen te doden of te beschadigen. Het doel van de behandeling is om de abnormale witte bloedcellen in het beenmerg te verminderen of te elimineren en het normale functioneren van het beenmerg te herstellen.
Nazorg bij leukemie
De zorg tijdens en na een leukemiebehandeling omvat verschillende aspecten. Regelmatige medische controle is belangrijk om terugval of complicaties te detecteren. Oncorevalidatie kan patiënten helpen om hun fysieke conditie en mentale welzijn te verbeteren tijdens en na de behandeling. Palliatieve zorg kan ook nodig zijn om de kwaliteit van leven van patiënten met een levensbedreigende ziekte te verbeteren.
Lymfoïde en myeloïde leukemie
Lymfoïde leukemie en myeloïde leukemie zijn beide vormen van leukemie. Bij lymfoïde leukemie is er een abnormale celgroei in de stamcellen die zich ontwikkelen tot lymfocyten. Bij myeloïde leukemie wordt de abnormale celgroei gevonden in de stamcellen die zich ontwikkelen tot rode bloedcellen, granulocyten, monocyten en bloedplaatjes.
Oorzaken van een ontstoken milt en behandelingsopties
Een ontstoken milt kan verschillende oorzaken hebben, zoals infecties, kanker, leveraandoeningen en auto-immuunziekten. Het kan leiden tot complicaties zoals bloedarmoede, frequent infecties en gescheurde milt. Symptomen van een ontstoken milt omvatten pijn linksboven in de buik, een vol gevoel, bloedarmoede, vermoeidheid, frequente infecties, gemakkelijk bloeden en blauwe plekken.
De diagnose van een ontstoken milt wordt gesteld op basis van de klachten en een lichamelijk onderzoek. Om de diagnose te bevestigen en de mogelijke oorzaken te achterhalen, kunnen verschillende onderzoeken worden verricht, zoals bloedonderzoek, beenmergonderzoek, beeldvormend onderzoek en leverfunctietests.
De behandeling van een ontstoken milt is afhankelijk van de onderliggende oorzaak. In sommige gevallen is het nodig om de milt operatief te verwijderen (splenectomie). Andere behandelingsopties zijn gericht op het behandelen van de onderliggende aandoening, zoals antibiotica bij een bacteriële infectie of chemotherapie bij kanker.
Om een ontstoken milt te voorkomen, is het belangrijk om goede hygiëne te handhaven, regelmatig handen te wassen en contact met zieke mensen te vermijden. Het is ook belangrijk om gezond te blijven door regelmatig te sporten, een gezond dieet te volgen en voldoende slaap te krijgen.